درمان و پیشگیری از تبخال
تب خال یا زخم سرد مشکلی است که فقط برخی افراد به آن دچار می‌شوند. اگر شما جزو این دسته هستید، راههایی برای پیشگیری و درمان این مشکل وجود دارد.
سرماخوردگی عامل این مشکل نیست
برخلاف نام این بیماری، سرماخوردگی دلیل به وجود آمدن آن نیست. اغلب دلیل این بیماری ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) است. این ویروس از طریق تماس با پوست یا مایعات بدن فرد آلوده منتقل میشود. تولید دوباره این ویروس باعث آسیب به پوست میشود و زخمهای متورم برجای میگذارد که معمولا یک هفته باقی میماند. در فواصل ابتلابه بیماری و درمان شدن، این ویروس در سلولهای عصبی پنهان میشود، بنابراین هیچگاه به طور کامل درمان نمیشود.
چرا همه افراد به این بیماری دچار نمیشوند؟
این ویروس تقریبا به دو سوم افراد منتقل شده است. معمولا دلیل انتقال آن نیز روبوسی با نزدیکان و شریک زندگی است. بنابراین چرا فقط تعداد کمی از افراد به تبخال مبتلا می‌شوند؟ پاسخ آن در ژنهای شما نهفته است. اکثر افرادی که به تبخال مبتلا می‌شوند، دارای ژنهایی هستند که با عملکرد ویروس HSV-1 مرتبط است.
عوامل موثر در ابتلا چیست؟
ویروس HSV-1 در سلولهای عصبی وجود دارد. در اکثر مواقع این ویروس آرام است تا زمانی که عواملی باعث شوند این ویروس خارج شده و باعث ایجاد تبخال شود. این عوامل از نور خورشید و تب گرفته تا استرس و دوران قائدگی را شامل می‌شوند. برخی افراد در سال دوبار به تبخال مبتلا می‌شوند. برای برخی نیز این انفاق هر ماه رخ میدهد.
تبخال و آفت دهانی یکی نیستند
تبخال معمولا روی لب ایجاد میشود اما آفت بخشی درونی دهان را درگیر میکند. آفت دهانی با ویروس هرپس در ارتباط نیست و معمولا مسری هم نیست. دلیل ایجاد آفت نیز مشخص نیست. نشانه بروز تبخال معمولا ایجاد قرمزی و التهاب روی پوست است. قبل از خوب شدن نیز زخمها میترکند و روی آنها یک لایه نسبتا ضخیم ایجاد میشود.
چه زمانی تبخال مسری و واگیردار است؟
از زمانی که پوست قرمز و دچار خارش میشود، ویروس هرپس روی پوست وجود دارد و میتواند منتقل شود. زمانی که تبخال در مسریترین حالت ممکن است، زمانی است که زخمها ایجاد شده و ترکیدهاند. زمانی که پوستتان کامل بهبود یافت و دوباره نرمال شد، میزان مسری بودن ویروس از طریق پوست کاهش مییابد. اما همچنان امکان انتقال ویروس از طریق بزاق در هر زمانی وجود دارد، حتی اگر تبخال نداشته باشید.
ویروس چگونه منتقل و پخش میشود؟
ویروس از طریق مایعات درون بدن پخش میشود. این ویروس معمولا روی لب فرد مبتلا وجود دارد، حتی اگر هیچ زخم واضحی وجود نداشته باشد. بوسیدن راه اصلی انتقال ویروس است. زیرا ویروس معمولا در بزاق فرد وجود دارد و حتی اگر لیوان و قاشقتان را با دیگران به اشتراک بگذارید نیز منتقل میشود.
آیا میتوانید از انتقال ویروس جلوگیری کنید؟
بله. زمانی که تبخال دارید، احتیاط را رعایت کنید. کسی را نبوسید و مسواک، قاشق یا لیوانتان را با دیگران به اشتراک نگذارید. این کارها تا حد زیادی از انتقال ویروس HSV-1 جلوگیری میکند، گرچه جلوگیری کامل از انتقال ویروس همیشه ممکن نیست.
چگونه درد را تسکین دهیم؟
با اینکه اولین زخم تا 2 هفته میتواند ادامه داشته باشد، زخمهای بعد بیشتر از یک هفته به طول نمیانجامند. درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما برخی از ژلها و کرمهای بدون نسخه میتواند علایمی مانند سوزش و درد را تسکین دهد. همچنین میتوانید کمپرس سرد یا گرم را امتحان کنید.
کرمهای ضد ویروس میتواند کمک کند
این کرمها زمان درمان تبخال را کاهش میدهد. اما این کرمها زمانی بیشترین تاثیر را دارند که هنگام بروز اولین علایم از آنها استفاده کنید.
از کجا بفهمیم که زخم ایجاد شده تبخال است؟
اگر زخم ایجاد شده روی لبها نباشد، از کجا بفهمیم که تبخال است؟ این نوع زخمها زیاد معمول نیستند، اما ممکن است در هرجای صورت مانند گونه، چانه یا بینی ایجاد شوند. در بسیاری از افراد تبخال، هربار در همان جای قبلی ایجاد میشود.
آیا تبخال میتواند به بدن منتقل شود؟
بله. گرچه این مشکل کمی نادر است. اگر تبخال را لمس کنید و سپس بخشی از پوست که آسیب دیده یا دارای مخاط است را لمس کنید ( مانند دهان، بینی، واژن) را لمس کنید، تبخال ممکن است به بدن منتقل شود. این موضوع میتواند منجر به عفونت هرپس پوستی شود. برای جلوگیری از این مشکل، مدام دستهایتان را بشویید و به تبخالتان دست نزنید.
تبخال در چه مکانهای دیگری ممکن است منتقل شود؟
چشمها. این بیماری به نام تبخال چشمی معروف است و اغلب روی قرنیه تاثیر میگذارد. این بیماری شایعترین بیماری عفونی در امریکا است که به کوری میانجامد. بنابراین در اسرع وقت آن را درمان کنید. همچنین نوع دیگری از هرپس وجود دارد که انگشتان را درگیر میکند. کودکان معمولا زمانی که به تبخال دچار می‌شوند و انگشتان دستشان را می مکند، به این بیماری دچار می‌شوند.
چطور از ابتلا به بیماری جلوگیری کنیم؟
پیشگیری کامل از این موضوع کمی دشوار است، اما کارهایی وجود دارد که میتوانید انجام دهید. سعی کنید عوامل موثر را بشناسید و از آنها اجتناب کنید. از نور خورشید دور بمانید و از ضدآفتاب و بالم لب دارای SPF استفاده کنید. همچنین به دنبال راههایی باشید تا استرستان را کنترل کنید. سیستم ایمنی بدنتان را با خواب کافی و ورزش تقویت کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت وجود شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید:
- سیستم ایمنی بدنتان ضعیف است.
- تبخالتان تا 2 هفته بهبود نیافت.
- علایم بیماری شدید هستند.
- چشمانتان تحریک شدهاند.
- مدام به تبخال دچار میشوید.
منبع: WebMD.com