تیروئید و اختلالات آن

اختلال در تیروئید

آیا خستگی روز به روز بیشتر باعث ضعیف شدنتان می شود؟ آیا دچار کدری مغز، افزایش وزن، لرز یا ریزش مو شده اید؟ و یا اینکه عکس این قضایا برای شما صادق است: اغلب اوقات مضطرب، خیس عرق یا دلواپس هستید؟ همه این ها زیر سر غده تیروئید شماست. تیروئید که تنظیم کننده بزرگ بدن و ذهن است، گاهی اوقات به خصوص در زنان مختل می شود. برای احساس بهتر و جلوگیری از مشکلات جدی سلامتی درمان مناسب ضروری است.

غده تیروئید چیست؟

غده تیروئید غده ای پروانه ای شکل در جلوی گردن است. این غده هورمون هایی ترشح می کند که سرعت متابولیسم را کنترل می کنند. متابولیسم سیستمی است که به بدن کمک می کند از انرژی استفاده کند. اختلالات تیروئیدی می تواند با اختلال در تولید هورمون ها، باعث کاهش یا افزایش متابولیسم شود. وقتی سطح هورمون ها خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، طیف وسیعی از علائم به سراغ شما می آید.

علائم اختلالات تیروئیدی

1-کاهش و افزایش وزن

تغییر غیرقابل توضیح وزن یکی از رایج ترین نشانه های اختلال تیروئید است. افزایش وزن می تواند نشانه سطح پایین هورمون های تیروئیدی باشد، وضعیتی که به آن کم کاری تیروئید گفته می شود. در مقابل اگر تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید کند، ممکن است به شکل غیر منتظره وزن از دست بدهید. به این وضعیت پرکاری تیروئید گفته می شود. کم کاری تیروئید بیماری شایع تری است.

2-تورم در ناحیه گردن

تورم یا بزرگ شدن ناحیه گردن یک نشانه قابل مشاهده است که اعلام می کند تیروئید شما دچار مشکل شده است. ممکن است همراه با کم کاری یا پرکاری تیروئید گواتر نیز رخ دهد. گاهی اوقات تورم گردن می تواند ناشی از سرطان تیروئید یا گره های تیروئیدی باشد. گره های تیروئیدی توده هایی هستند که درون تیروئید رشد می کنند. ممکن است دلیل این تورم ربطی به تیروئید نداشته باشد.

3-تغییرات در ضربان قلب

هورمون های تیروئیدی تقریبا روی تمامی عضوهای بدن تاثیر می گذارند و می توانند بر میزان ضربان قلب نیز تاثیر بگذارند. افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است متوجه شوند که ضربان قلبشان کندتر از قبل می زند. پرکاری تیروئید ممکن است باعث افزایش ضربان قلب شود. این مسئله حتی می تواند باعث افزایش فشارخون و احساس تپش قلب و دیگر اختلالات قلبی شود.

4-تغییر در سطح انرژی یا خلق و خوی افراد

اختلالات تیروئیدی می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای روی سطح انرژی و خلق و خوی افراد داشته باشد. کم کاری تیروئید موجب می شود که افراد احساس خستگی، بی حالی و افسردگی کنند. پرکاری تیروئید باعث اضطراب، مشکلات خواب، بی قراری و زودرنجی می شود.

5-ریزش مو

ریزش مو یکی دیگر از نشانه های از تعادل خارج شدن هورمون های تیروئیدی است. هم کم کاری و هم پرکاری تیروئید می توانند باعث ریزش مو شوند. در بیشتر موارد، بعد از درمان بیماری تیروئیدی، مو دوباره رشد می کند.

6-احساس سرما و یا گرمای بیش از حد

اختلالات تیروئیدی می تواند توانایی تنظیم دمای بدن را مختل کند. افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، ممکن است بیشتر از حد معمول احساس سرما کنند. پرکاری تیروئید تاثیر برعکس دارد و باعث تعریق بیش از حد و بیزاری از گرما می شود.

دیگر نشانه های کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید می تواند باعث بروز بسیاری از علائم دیگر شود از جمله:

-خشکی پوست و شکنندگی ناخن ها

-کرختی و سوزش دستان

-یبوست

-قاعدگی نامنظم

دیگر نشانه های پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید هم می تواند نشانه های دیگری داشته باشد، از جمله:

-ضعف عضلانی یا لرزش دست ها

-مشکلات دید

-اسهال

-قاعدگی نامنظم

اختلالات تیروئید یا یائسگی؟

از آنجا که اختلالات تیروئید می تواند باعث تغییرات در چرخه قاعدگی و خلق و خوی افراد شود، گاهی اوقات علائم آن با یائسگی اشتباه گرفته می شود. اگر مشکوک به یک مشکل تیروئیدی هستید، یک ازمایش خون ساده می تواند تعیین کند که آیا مقصر واقعی یائسگی است یا اختلالات تیروئیدی. شاید هم ترکیبی از این دو.

چه چیزی باید مورد آزمایش قرار گیرد؟

اگر فکر می کنید که نشانه های مشکلات تیروئیدی دارید، از پزشک خود بپرسید که آیا احتیاج است آزمایش بدهید یا نه. ممکن است افراد دارای علائم و یا عوامل خطر به آزمایش بیشتر نیاز داشته باشند. کم کاری تیروئید بیشتر برای زنان بالای 60 سال اتفاق می افتد. پرکاری تیروئید نیز در زنان شایع تر است. سابقه خانوادگی می تواند ریسک ابتلا را افزایش دهد.

بررسی تیروئید در گردن

نگاهی دقیق در آینه می تواند به شما کمک کند تا تیروئید متورمی که به معاینه پزشک احتیاج دارد را تشخیص دهید. سرتان را به سمت عقب بگیرید، کمی آب بنوشید، و همانطور که آن را قورت می دهید، گردنتان و به خصوص ناحیه زیر سیب گلو و بالای ترقوه را بررسی کنید. به دنبال برآمدگی یا بیرون زدگی باشد، سپس این کار را چند بار تکرار کنید. اگر برآمدگی یا ورم مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص اختلالات تیروئیدی

اگر پزشک شما به اختلالات تیروئیدی مشکوک است، یک آزمایش خون می تواند شما را به پاسخ مناسب برساند. این آزمایش سطح هورمون های محرک تیروئید " TSH " را اندازه گیری می کند. این هورمون ها نوعی هورمون اصلی هستند که کار غده تیروئید را تنظیم می کنند. اگر " TSH " زیاد باشد، به این معنی است که عملکرد تیروئید شما کم است (کم کاری تیروئید). اگر میزان این هورمون کم باشد، به این معنی است که تیروئید شما بیش فعال است (پرکاری تیروئید). ممکن است پزشکتان سطح هورمون های تیروئیدی دیگری که در خونتان هستند را هم بررسی کند. در برخی موارد، مطالعات تصویربرداری مورد استفاده قرار می گیرد و برای ارزیابی اختلالات تیروئیدی، نمونه برداری می شود.

بیماری هاشیموتو

شایع ترین علت بیماری کم کاری تیروئید، بیماری هاشیموتو است. این بیماری یک اختلال خودایمنی است که در آن بدن به غده تیروئید حمله می کند. نتیجه آن آسیب به غده تیروئید است، که از تولید هورمون کافی جلوگیری می کند. بیماری هاشیموتو جنبه ارثی دارد.

علل دیگر کم کاری تیروئید

در برخی موارد، کم کاری تیروئید، ناشی از مشکلات غده هیپوفیز است که در پایه مغز قرار دارد. این غده هورمون تستوسترون " TSH " تولید می کند، که به تیروئید پیغام میدهد تا کار خود را انجام دهد. اگر غده هیپوفیز به اندازه کافی " TSH " تولید نکند، سطح هورمون های تیروئیدی کاهش می آید. سایر دلایل کم کاری تیروئید شامل التهاب موقت تیروئید یا داروهایی که روی عملکرد تیروئید تاثیر می گذارند می شود.

بیماری گریوز

شایع ترین دلیل پرکاری تیروئید بیماری گریوز است. این بیماری یک اختلال خودایمنی است که به غده تیروئید حمله می کند و باعث آزاد شدن سطح بالای هورمون های تیروئیدی می شود. یکی از نشانه های بیماری گریوز تورم قابل مشاهده و ناراحت کننده چشم هاست.

علل دیگر پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید همچنین می تواند ناشی از گره های تیروئیدی باشد. این گره ها توده هایی هستند که درون تیروئید رشد می کنند و گاهی اوقات شروع به تولید هورمون های تیروئید می کنند. توده های بزرگ می توانند باعث ایجاد گواتر قابل توجه شوند. توده های کوچکتر با سونوگرافی تشخیص داده می شوند. اسکن غده تیروئید می تواند مشخص کند که آیا این غده ها هورمون های تیروئیدی زیاد تولید می کنند یا نه.

عوارض اختلالات تیروئیدی

اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، می تواند باعث افزایش سطح کلسترول شود و احتمال ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی را بالا ببرد. در موارد شدید، سطح بسیار پایین هورمون های تیروئیدی، می تواند باعث کاهش هوشیاری و کاهش وخیم دمای بدن شود. همینطور اگر پرکاری تیروئید درمان نشود، می تواند باعث مشکلات جدی قلبی و شکنندگی استخوان ها شود.

درمان کم کاری تیروئید

اگر در شما کم کاری تیروئید تشخیص داده شده، پزشکتان به احتمال زیاد هورمون های تیروئیدی که به شکل قرص هستند را برایتان تجویز کرده است. معمولا طی دو هفته بهبودی قابل توجه حاصل می شود. درمان طولانی مدت می تواند منجر به افزایش انرژی، کاهش سطح کلسترول و کاهش وزن تدریجی شود. اکثر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، باید برای بقیه عمر از هورمون های تیروئیدی استفاده کنند.

درمان پرکاری تیروئید

رایج ترین درمان برای این بیماری، داروهای ضدتیروئید است، که هدف آن ها کاهش میزان هورمون های تولید شده توسط تیروئید است. این وضعیت ممکن است در نهایت از بین برود اما در بسیاری از افراد لازم است که درمان دارویی برای مدت طولانی اعمال شود. ممکن است داروهای دیگری برای کاهش علائمی مانند نبض سریع و یا لرزش فرد داده شود. گزینه دیگر ید رادیواکتیو است که غده تیروئید را در طول دوره 6 تا 18 هفته ای از بین می برد. هنگامی که غده از بین برود، یا توسط عمل جراحی برداشته شود، اکثر بیماران باید هورمون های تیروئیدی را از طریق قرص دریافت کنند.

عمل جراحی اختلال تیروئید

برداشتن غده تیروئید می تواند پرکاری تیروئید را درمان کند، اما این پروسه تنها در صورتی که داروهای ضد تیروئید عمل نکنند یا اینکه گواتر بزرگی وجود داشته باشد، توصیه می شود. عمل جراحی ممکن است برای بیماران مبتلا به گره های تیروئیدی نیز توصیه شود. هنگامی که تیروئید برداشته شود، اکثر بیماران به مکمل روزانه هورمونهای تیروئید نیاز دارند تا از تشدید پرکاری تیروئید جلوگیری شود.

سرطان تیروئید

سرطان تیروئید یک بیماری غیر معمول است و خطر مرگ و میر در اثر ابتلا به این بیماری بسیار کم است. نشانه اصلی این بیماری یک توده یا تورم در گردن است و فقط در حدود 5 درصد گره های تیروئیدی سرطانی هستند. هنگامی که سرطان تیروئید تشخیص داده شد، اغلب با جراحی همراه با درمان ید رادیواکتیو یا در برخی موارد پرتودرمانی خارجی درمان می شود.

منبع: WebMD