دلایل و عوامل نفخ شکم

احساس نفخ می‎کنید؟

همه ما این مشکل را تجربه کرده‎ایم. احساس پر بودنی که در شکم ایجاد می‎شود. اما همیشه دلیل آن خوردن بیش از حد نیست. آیا دلیل آن نیاز به آب است؟ آیا مربوط به غذایی است که خورده اید؟ شاید دلیل آن بیماری باشد؟ در این مقاله همه نکات مربوط به نفخ شکم را بررسی کرده ایم.

گاز بیش از حد در بدن؟ احتمالا این دلیل نفخ نیست.

اکثر افرادی فکر می‎کنند که دلیل نفخ شکم وجود گاز در بدن است، حساسیت بیشتری نسبت به آن دارند. دلیل این قضیه معمولا مشکلات سلامتی است. علل احتمالی نفخ شکم می‎تواند سندرم روده تحریک پذیر (زمانی که اعصاب مرتبط با روده بیش از حد فعال شوند)، ریفلاکس اسید معده (که باعث متورم شدن مری می‎شود) و یا هموروئید باشد. اگر فکر می‎کنید گاز زیادی در بدنتان تجمع کرده، با پزشکتان صحبت کنید.

نمک

بدن به نمک نیاز دارد، اما اکثر ما بیشتر از آن چیزی که نیاز داریم، نمک مصرف می‎کنیم. نمک بیش از حد باعث می‎شود آب در بدن محبوس شود و باعث بیماری‎های جدی مانند فشارخون شود. فقط نمکدان نیست که باید از آن اجتناب کنید. بیشتر نمک مصرفی ما در غذاهای آماده و فست فود وجود دارد. برچسب محصولات غذایی را بخوانید و به دنبال میزان نمک (سدیم) باشید. و به خاطر داشته باشید، فقط بخاطر اینکه شما طعم نمک را در غذایی حس نمی کنید، به این معنی نیست که آن ماده غذایی نمک ندارد.

کربوهیدرات بیش از حد

کربوهیدارت نوعی سوخت برای بدن فراهم می‎کند که بدن می‎تواند آن سریعا استفاده کند. اما کربوهیدرات زیاد که به یکباره وارد بدن شود، باعث تجمع آب در بدن می‎شود. و هرچه سریعتر این کربوهیدرات‎ها وارد جریان خون شوند، آب بیشتری در بدن جمع می‎شود. کربوهیدرات‎های ساده مانند نان سفید، آبنبات، شیرینی و نوشیدنی‏های گازدار بلافاصله وارد خون می‎شوند. کربوهیدرات‎‎‎‎های پیچیده مانند غلات کامل، میوه و سبزیجات به دلیل اینکه زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند، دیرتر نیز وارد جریان خون می‎شوند.

پرخوری

همه ما این نکته ساده را می‎دانیم که معده ما به اندازه مشت بسته ماست. معده می‎تواند کش بیاید اما این موضوع باعث ایجاد نفخ می‎شود. به خصوص اگر میزان زیادی غذاهای حاوی نمک و کربوهیدرات میل کنید. قبل از اینکه احساس سیری کنید، دست از غذاخوردن بکشید.

نوشیدنی‎های گازدار

 حباب‎هایی که در نوشیدنی‎های گازدار می بینیم، با گاز پر شده‎اند. زمانی که این نوشیدنی‎ها را می‎‎نوشید، سیستم گوارش شما پر از این گازها می‎شود. ممکن است با آروغ زدن مقداری از این گازها از بدن خارج شود، اما وقتی این گازها به روده می‎رسند، تا زمانی که دفع شوند، همانجا باقی می‎مانند. همچنین اکثر این نوشیدنی‎ها حاوی قند زیادی هستند که باعث احتباس آب و ایجاد نفخ در بدن می‎شود.

سریع غذاخوردن

هرچه سریعتر غذا بخورید، هوای بیشتری را وارد معده خود می‎کنید. مانند نوشیدنی‎های گازدار، زمانی که هوا وارد روده شد، باعث ایجاد نفخ می‎شود. حدود 20 دقیقه طول می‎کشد تا معده به مغز پیغام سیری بدهد، بنابراین با سریع غذا خوردن قبل از اینکه مغز پیغام سیری دریافت کند، غذای زیادی به همراه مقداری زیادی هوا می بلعید که باعث ایجاد نفخ می‎شود.

یبوست

اکثر افراد گاهی ممکن است مبتلا به یبوست شوند که منجر به نفخ شکم می‎شود. برخی مواد غذایی در کنار کم نوشیدن آب، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی و استرس ممکن است باعث یبوست شوند. معمولا یبوست به خودی خود خوب می‎شود، اما ورزش و داروهای بدون نسخه می‎توانند به رفع این مشکل کمک کنند. اگر مشکل یبوست بیشتر از چند روز طول کشید به پزشک مراجعه کنید.

لبنیات

اگر بدن شما قادر به هضم قند لبنیات یعنی لاکتوز نباشد، مواد غذایی مانند شیر و بستنی می‎تواند باعث ایجاد گاز، دل درد و نفخ شکم شود. این قضیه معمولا زیاد جدی نیست، اما مصرف نکردن لبنیات در این افراد تصمیم خوبی است. برخی داروها می‎توانند به شما در هضم بهتر این مواد غذایی کمک کند. این مشکل با آلرژی به لبنیات متفاوت است. در آلرژی به لبنیات، سیستم ایمنی بدن با لبنیات خورده شده مانند یک عامل خارجی تهاجمی رفتار می‎کند. حساسیت به لبنیات کمی حادتر است و باعث ایجاد کهیر، استفراغ و مدفوع خونی می‎شود.

افزایش وزن

اگر در سال گذشته 5 کیلو یا بیشتر وزنتان اضافه شده، احتمالا از نفخ شکم رنج می‎برید، زیرا چاقی معمولا اطراف شکم ایجاد می‎شود. چربی‎های جدید جای بیشتری اشغال می‎کنند و شکم جای کمتری برای کشش دارد. با پزشکتان مشورت کنید تا برای کاهش وزنتان برنامه‎ای تنظیم کند که علاوه بر کاهش وزن، برای شما سخت نباشد.

فروکتوز

فروکتوز نوعی قند است که شکستن و هضم آن برای بدن از دیگر انواع قند سخت‎تر است. پروسه هضم فروکتوز باعث ایجاد گاز، نفخ و درد در شکم و معده می‎شود. فروکتوز در بسیاری از مواد غذایی به شکل "شیره ذرت با فروکتوز بالا" وجود دارد. فروکتوز همچنین در بسیاری از میوه‎ها به خصوص میوه‎های خشک به صورت طبیعی وجود دارد. همچنین موادی مانند عسل، پیاز و سیر نیز حاوی فروکتوز اند. یادادشت غذاهای روزانه به شما کمک می‎کند بهتر متوجه شوید که بعد خوردن غذاهای مختلف چه حسی داشتید و چه غذایی در شما مشکل ایجاد می‎کند.

چربی

بدن به چربی برای ساخت دیواره سلولی، بافت اعصاب و هورمون‎ها نیاز دارد. اما چربی بیش از حد می‎‎تواند باعث نفخ شکم شود زیرا بدن نسبت به دیگر مواد غذایی برای هضم چربی به زمان بیشتری نیاز دارد. این به این معنی است که چربی زمان بیشتری در بدن می‎ماند. همچنین میزان زیاد کالری چربی‎ها باعث افزایش وزن می‎شود که دلیل دیگری برای نفخ شکم است.

سیکل پریود ماهانه

وضعیتی به بنام سندرم پیش از قاعدگی یا PMS می‎تواند هفته‎ی قبل از قاعدگی، باعث بروز خستگی و درد در خانم‎ها شود. این مشکل همچنین باعث محبوس شدن آب در بدن و به دنبال آن نفخ شکم می‎شود. دلیل این مشکل هنوز مشخص نیست اما هورمون‎ها ممکن است بخشی از دلیل این مشکل باشند. انجام حرکات ورزشی و دوری کردن از نمک، شکر و کربوهیدرات‎های ساده می‎تواند به شما در این دوره کمک کند.

بیماری سلیاک

در این بیماری بدن شما به گلوتن موجود در مواد غذایی با حمله به پوشش روده پاسخ می‎دهد. گلوتن نوعی پروتئین است که در گندم، جو، چاودار و بسیاری از غذاهای آماده یافت می‎شود. این مشکل می‎تواند باعث ابتلا به اسهال، کاهش وزن، درد در ناحیه شکم و ایجاد گاز زیادی شود که منجر به نفخ می‎شود. درمانی برای این بیماری خود ایمنی وجود ندارد، اما می‎توانید با اجتناب از غذاهای دارای گلوتن این مشکل را تا حدی کنترل کنید.

چه زمانی این مشکل جدی است؟

اکثر مواقع خودتان می‎توانید نفخ شکم را مدیریت کنید. اما اگر احساس ضعف می‎کنید، اشتهایتان را از دست داده‎‎‎اید، به اسهال مبتلا شده اید، کاهش وزن پیدا کرده‎اید، یا دچار تب، درد شکم یا اسهال خونی شده اید، به پزشک مراجعه کنید. پزشکتان برای تشخیص دقیق مشکل ممکن است نمونه مدفوع یا عکس رادیولوژی روده کوچک را بررسی کند یا آزمایش عدم تحمل لاکتوز و بیماری سلیاک را امتحان کند.

منبع: WebMD